Cuối thế kỷ XVII, từ vùng đất An Thạch (Tuy An, Phú Yên), một làng gốm mang tên Quảng Đức ra đời. Nơi đây hội tụ sông Cái – đầm Ô Loan và những dòng thương hồ nhộn nhịp. Gốm Quảng Đức sớm vang danh với lớp men sò độc đáo, kỹ thuật nung hai lần và hoa văn khắc tay tượng trưng cho phồn thịnh, tâm linh, an yên.
Từ đầu thế kỷ XX, những vật liệu mới như nhựa, nhôm, inox tràn vào đời sống. Gốm không còn là vật dụng thiết yếu. Những lò nung vắng lửa, những sân gạch phủ rêu. Nghề gốm Quảng Đức lặng lẽ rút lui khỏi ký ức làng.
Tên tuổi những nghệ nhân cuối cùng như cụ Nguyễn Dần, cụ Nguyễn Thịnh cũng lần lượt khuất bóng. Khi họ nằm xuống, những bí quyết về kỹ thuật trộn đất, lên men, tạo hình, nung lò… cũng theo họ mà ra đi.
Không chỉ phục dựng những không gian nhà cổ, Quảng Đức Xưa là lời đáp lại quá khứ. Nơi kết nối những giá trị thủ công bản địa đã từng rực rỡ. Tại đây, dòng gốm Quảng Đức được đưa trở lại không phải để sản xuất, mà để được kể lại, được chạm vào, được nhớ đến như một phần hồn của đất Phú Yên.
Cuối năm 2020, Quảng Đức Xưa chính thức được xác lập kỷ lục với “Bộ sưu tập sản phẩm của dòng gốm Quảng Đức xưa có số lượng nhiều nhất Việt Nam.”
Không chỉ là hiện vật, đó là những mảnh ghép cuối cùng còn sót lại của một dòng gốm đã từng rực rỡ.
Quảng Đức Xưa không chỉ là ba căn nhà cổ hơn 200 năm tuổi mà còn là nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa miền Trung. Đây là nhà cổ tư nhân của gia đình anh Phạm Lê Quốc Cường – người đã dành tâm huyết gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống.
Nơi đây còn lưu giữ những sản phẩm đặc trưng nhất của vùng đất Phú Yên:
Gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa Quảng Đức – nơi hội tụ tinh hoa và di sản Phú Yên.
Đưa Quảng Đức Xưa trở thành điểm đến văn hóa đặc sắc, kết nối quá khứ với hiện tại.
Nơi lưu giữ và lan tỏa tinh hoa kiến trúc, nghệ thuật và đời sống của Phú Yên xưa.
Không gian giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, mang đến những khoảnh khắc đáng nhớ.
Quảng Đức Xưa chính thức mở cửa, đón những vị khách đầu tiên đến tham quan. Với mong muốn tái hiện không gian văn hóa của một vùng đất giàu truyền thống, nơi đây được xây dựng như một điểm đến đặc biệt dành cho những ai yêu thích lịch sử, nghệ thuật và làng nghề truyền thống. Từ những viên gạch cũ, mái ngói rêu phong cho đến từng món đồ trưng bày, tất cả đều mang trong mình câu chuyện của một thời kỳ vàng son, nơi mà gốm Quảng Đức từng vang danh một thuở.
Quảng Đức Xưa vinh dự được Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch tỉnh Phú Yên công nhận là Không gian văn hóa du lịch đạt chuẩn. Danh hiệu này không chỉ là sự ghi nhận cho những nỗ lực bảo tồn mà còn giúp Quảng Đức Xưa trở thành một trong những điểm đến văn hóa đặc sắc tại miền Trung, góp phần lưu giữ và lan tỏa giá trị của làng gốm Quảng Đức xưa.
Quảng Đức Xưa tiếp tục ghi dấu ấn khi được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục với danh hiệu: “Bộ sưu tập sản phẩm của dòng gốm Quảng Đức xưa có số lượng nhiều nhất Việt Nam.” Bộ sưu tập tại Quảng Đức Xưa không chỉ phong phú về số lượng mà còn mang giá trị lịch sử to lớn.
